عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب، در مورد اینکه بهترین و کامل‌ترین روش مدیریت منابع آب در ایران چیست،گفت: سدسازی و استفاده بهینه آب در هر موقعیت مکانی برای کشور مفید است، اما موضوعی که بسیار حائز اهمیت است این است که کشور یک برنامه جامع و کامل آمایش سرزمین ندارد، چرا که اگر این گونه بود، مدیریت منابع آب ، سدسازی و استفاده بهینه آب را با هم یکجا می‌دید، پس نمی‌توان با قاطعیت گفت که سدسازی بد و یا خوب است.

نیازعلی ابراهیمی‌ پاک با اشاره به اینکه در سیل‌های اخیر ۱۰ میلیارد متر مکعب آب وارد دریا شد، اظهار داشت: میلیاردها متر مکعب در بارش‌های چند ماه اخیر وارد کشور شده است، سوال این است که چه میزان سد باید احداث می‌شد که این حجم از آب را پشت سدها ذخیره کند، این سدهای موجود حداکثر توانستند ۴۲ میلیارد متر مکعب را ذخیره کند، پس باید این مباحث همه با هم دیده شود.

ابراهیمی پاک خاطر نشان کرد:پس اگر آمایش سرزمین داشتیم، تمام اقدامات و راهکارها در کنار هم قرار می‌گرفت. اما موضوع اساسی این است که دوره‌های بازگشت بارش‌ و سیل‌ها را باید به خوبی ثبت و ضبط کرد.

وی با بیان اینکه بارش‌های اخیر در حوضه کرخه که گفته می‌شود، دوره بازگشت آن ۱۰۰۰ ساله است ادامه داد، اینکه گفته شود وارد دوره ترسالی و یا وارد خشکسالی شده‌ایم، درست نیست. چرا که در سراسر دنیا و در ایران بحث تغییر اقلیم است و یکی از شاخص‌های تغییر اقلیم این است که چند سال خشکسالی و سپس ترسالی می‌شود. همه این اقدامات به این بازمی‌گردد که باید یک برنامه جامع آمایش سرزمین داشته باشیم.

به گفته وی، آمار و اعداد و ارقام نداریم که این بارش‌ها به خاطر تغییر اقلیم است یا خیر پس به هر حال برخی مدل‌ها و برنامه‌هایی که توسط دانشمندان نوشته شده در برخی نقاط جواب نمی‌دهد.

ابراهیمی پاک ادامه داد:‌ به هر حال اگر مدل‌ها درست بود سازمان هواشناسی باید یک ماه قبل از بارش‌های سیل‌آسا خبر می‌داد، اما در حوضه کارون و دز شدت بارندگی‌ها به شدت کرخه نبود، اما چرا این عامل رخ داد باید واکاوی شود که دلایل انسانی چه میزان بوده و یا تاثیر تغییر اقلیم تا چه حد نقش داشته است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب تاکید کرد: به هر حال اینها باید یک جمع‌بندی شود و اعلام شود که این مدل رخ داده به این دلیل بوده است، اما اینکه با یک فرمول اعلام شود که وارد ترسالی شده‌ایم و یا نه بگوییم خشکسالی هنوز داریم، درست نیست و یا اینکه بگویند، اگر سد احداث می‌شد می‌توانستیم ، جلوی این سیلاب را بگیریم چندان نمی‌تواند به واقعیت نزدیک باشد.

ابراهیمی پاک با تاکید بر اینکه هنوز یک گروه قوی از تمام ابعاد این حادثه سیل را بررسی نکرده و هنوز به نتیجه قوی و دقیقی نرسیده است، خاطر نشان کرد: البته گروهی که رئیس‌جمهور تعیین کرده است، باید روی پیوست‌های ۲۰گانه‌ای که اعلام شده است، بررسی انجام دهند و اعداد و ارقام نیز استخراج شود تا دلایل وقوع و آثار سیل‌های اخیر به خوبی مشخص شود.

وی افزود: هر چند که بارش‌هایی که در این مدت در ایران رخ داده است، منهای آن خسارت‌های که برای استان‌های جنوبی و برخی استان‌های دیگر مثل لرستان ایجاد کرد، بسیار حائز اهمیت و مفید بود و توانست ۴۲ میلیارد متر مکعب آب را در کشور ذخیره کند و تا دو سال آینده کشور را در تامین منابع آب کمک کند.

وی تاکید کرد: ۲ نوع مدیریت منابع آب داریم که مدیریت منابع و دیگری مدیریت مصرف آب است این دو باید در کنار هم دیده شود، نه اینکه اگر امسال تالاب‌ها و سدها وضعیت خوبی پیدا کردند، مدیریت مصرف نادیده گرفته شود. پس باید مدیریت منابع و مدیریت مصرف در کنار هم دیده شود، هر چند که مدیریت مصرف بسیار مهم تر از مدیریت منابع است.

ابراهیمی پاک با بیان اینکه اگر در بخش کشاورزی مصرف بهینه صورت گیرد، می‌تواند کمک بزرگی به تامین منابع آب در کشور کند، گفت: در حال حاضر ۳۵۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز داریم، حداقل اگر ۱۰۰ هزار چاه مسدود شود، در مدیریت مصرف و ذخیره سازی آب کمک بزرگی برای کشور به حساب بیاید.

ضرورت برگزاری همایش و سمینار برای مصرف بهینه آب سیل اخیر

ابراهیمی پاک در پاسخ به این سوال که تصور می‌شود که سیل اخیر میزان ذخایر سدها را به شکل مناسبی افزایش داده دیگر نباید بر روی مدیریت مصرف تلاش کنند و صرفه‌جویی را فراموش کرده‌اند، گفت: دلیل آن این است که هم در بعد اجتماعی و در بعد رسانه‌ای و فضای مجازی به آن دامن زده می‌شود و مدام گفته می‌شود که چرا سیل رخ داد و کاری هم که نتوانستیم انجام دهیم تا میزان خسارت کم شود، اما الان این دیدگاه باید به این سمت برود که همایش و سمینار برگزار کنند، باید به این سمت برویم که چگونه ذخیره و از این آب بهینه استفاده کنیم که حداکثر ۲ سال یا ۳ سال آینده به خط بحران نرسیم.

وی تصریح کرد: پس دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی به جای اینکه مدام بگویند، چرا سیل رخ داد به این سمت حرکت کنند که چگونه از این آب بهینه استفاده کنیم، الان همه دانشگاه‌ها فعال شده‌اند که چرا سیل رخ داده است. حال یک گروه بررسی کنند که چرا سیل رخ داده است، اما یک گروه باید بررسی کنند که چگونه از این آب و ذخیره مناسب آن تا ۲ سال آینده بهینه مصرف کنیم.

وی تاکید کرد: نباید مردم با این تصور که چون امسال بارش ها مناسب بوده و ذخیره کافی و مناسبی پشت سدها داشته‌ایم، صرفه جویی و مدیریت مصرف آب را فراموش کنند، بنابراین باید تلاش کنند تا همواره تا آنجایی که می توانند از آب شرب در مصارفی مثل شستن خودرو و یا محوطه‌ها و خیابان جلوگیری کنند.